معرفی
ب ام و 730 Li
ملاقات با پادشاه باواریا
برای سال‌های طولانی تصور می‌شد که باواریایی‌ها توان ساخت یک خودرو لوکس واقعی "که یارای رقابت با سلطان بلامنازع اشتوتگارت یعنی بنز S کلاس را داشته باشد" ندارند و بدلیل روح جوانشان فقط به درد خلق ماشین‌های اسپرت کوچک میخورند! ولی ب‌ام‌و با معرفی پادشاه جوانی بنام سری 7، ضمن برهم ریختن تصورات عموم، به مرسدس اعلان جنگ نمود. البته فرمانروای جدید باواریا هرگز نتوانست اعتبار رقیب سنتی خود را در بخش خودروهای لوکس و تشریفاتی به دست آورد اما در طول زمان به میزان محبوبیتش اضافه شد و اکنون 7 نسل از این سلسله در قدرت باقی‌مانده‌اند و قلب بسیاری افراد در سراسر جهان به تسخیرشان درآمده است.
با توجه به محدودیت واردات در سال‌های اخیر، ما فعلاً به آخرین مدل دسترسی نداریم و مجبوریم به سراغ نسل قبلی با کد اتاق G11/G12 برویم. خودرویی که تا سال 2019 روی خط تولید ب‌ام‌و قرار داشت و پس از آن تحت یک فیس‌لیفت پرحاشیه قرار گرفت و اخیراً هم با نسل جدید و کاملاً متفاوت جایگزین گردید. میهمان امروزمان نسخه 730 Liاست که در زمان ممنوعیت واردات خودروهای لوکس، به لطف وجود نسخه کم‌حجم 2 لیتری توانست جواز حضور در بازار کشور را بدست آورد و در غیاب رقبای اصلی خود حسابی بدرخشد.
طراحی بیرونی ب ام و 730 Li
همانطور که گفتم تاکنون 7 نسل از سری 7 راهی بازار جهانی شده‌اند ولی به نظرم میهمان امروزمان یکی از زیباترین فرزندان این خاندان به حساب می‌آید. نه اینکه بخواهم بخاطر ایرانی بودن سرپرست تیم طراحی (مهندس نادر فقیه‌زاده) از این مدل طرفداری کنم؛ نه! فقط احساس میکنم اتاق G12 بهتر از نسل بعدی یعنی G70 روح زندگی را به تصویر کشیده. مثلاً به چشمان خشمگینش دقت کنید؛ یا این سوراخ‌های بینی بزرگ که به خوبی نیاز ریه‌ها به اکسیژن را برطرف می‌سازند؛ تمام این نکات حس مواجهه با یک موجود زنده را به مخاطب القاء میکنند و به نظرم همین موضوع باعث ایجاد یک رابطه عاطفی عمیق میان انسان و ماشین "از جنسی متفاوت با سایر ساخته‌های دست بشر" می‌گردد. بگذریم؛ دماغه 730 Li چهره‌ای خشن و تهاجمی دارد و الگوی روشنایی جذاب چراغها در ترکیب با سپر اسپرت ماشین، خوی وحشی یک بیمر اصیل را یادآور می‌شوند.
اما در نیم‌رخ این سرکشی جایش را به وقار و متانت میدهد و اینجاست که حس دوگانه ماشین لو می‌رود. در واقع سری 7 شبیه مردی است که به تازگی وارد میانسالی شده؛ هنوز میشود در عمق نگاهش جنون سرعت و جوانی را دید ولی میداند اکنون به عنوان مرد خانواده وظایف مهم‌تری برعهده دارد و باید رفاه و آسایش اطرافیانش را در اولویت قرار دهد. از این رو در کناره ماشین شاهد سبک طراحی ساده و متین هستیم که این حالت در سری لانگ یا به عبارتی Li بیشتر هم نمود پیدا کرده.
در این مدل که با کد اتاق G12 شناخته میشود فاصله محوری جلو و عقب کشیده‌تر از نسخه ساده G11 شده تا رفاه حال سرنشینان پشتی به سطح ایده‌آل نزدیک گردد. در واقع نسخه لانگ فقط یک گام تا تبدیل شدن به یک لیموزین تمام‌عیار فاصله دارد و همین ابهتش را در قیاس با سدان‌های متوسط نظیر سری 5 بیشتر کرده. البته در این بین نباید از جذابیت رینگ‌های بزرگ و هارمونی بی‌نقص خطوط طراحی غافل شویم؛ ضمن اینکه قطعات کرومی پرشمار، خصلت‌های لوکس و تجملاتی ماشین را به رخ می‌کشند.
البته با رسیدن به بخش انتهایی، مجدداً همه چیز رنگ و بوی خشونت به خود میگیرد و چراغهای کشیده، سپر برجسته و اگزوزهای دوگانه به خودروهای پشت سر هشدار میدهند که نباید سر به سر این غول باواریایی گذاشت.
کابین و امکانات ب ام و 730 Li
منکر اهمیت طراحی بیرونی ماشین نمی‌شوم ولی آنچه مشتریان مشکل‌پسند خودروهای تشریفاتی را برای خرید ترغیب میکند سطح رفاه و تجملاتی است که در داخل اتاق کار شده. خوشبختانه باواریایی‌ها در این بخش سنگ تمام گذاشته‌اند و 730 Li با یک کابین مجلل و جادار آماده میزبانی از همسفرانش خواهد بود. همین ابتدای کار سیستم وکیوم درب‌ها نشان میدهد که قرار نیست حتی برای کارهای ساده هم انرژی خاصی صرف کنیم.
سری 7 در نسخه‌های 4 و 5 نفره تولید شده که در مدل 5 نفره زیرآرنجی وسط تاشو است اما دیگری از کنسول یک تکه ثابت استفاده میکند. صندلی‌ها به معنای واقعی کلمه راحت هستند و پس نشستن روی آنها دیگر دلتان نمی‌خواهد از ماشین پیاده شوید. بخصوص که تمامی سرنشینان از تنظیمات برقی کامل، سیستم تهویه مطبوع مجزا، گرمکن، سردکن، ماساژور، نمایشگر و آینه برخوردارند. در واقع برخلاف ماشین‌های عادی که به سرنشینان جلو اهمیت بیشتری داده میشود اینجا احترام نفرات عقبی بالاتر است! پس شاید بهتر باشد ماهم بررسی را از همین قسمت آغاز کنیم.
درب عقب برخلاف سدان‌های عادی بسیار کشیده طراحی شده تا سوار و پیاده شدن تسهیل گردد. روی مبلمان راحت ماشین هم هیچ کمبودی از لحاظ فضای پا و سر روئیت نمی‌شود. تازه میتوان صندلی شاگرد را از همینجا جلو برد و پا را روی تکیه‌گاه پیش رو قرار داد تا یک وقت خدای نکرده آب در دلمان تکان نخورد! همچنین در نمونه‌های فول، یخچال کوچکی داخل صندوق تعبیه شده تا نوشیدنی‌هایمان را خنک نگاه دارد. ضمناً با توجه به محفظه جادار 515 لیتری صندوق عقب نیاز نیست نگران فضایی که این یخچال اشغال کرده باشیم چون همچنان جای بسیار زیادی برای قرار دادن وسایل و چمدان‌ها باقی است.
روی کنسول مرکزی یک تبلت (ساخت شرکت سامسونگ) جلب توجه میکند که میتوانیم با استفاده از آن کنترل پرده‌های پیرامونی، نورپردازی داخلی، تهویه مطبوع، تنظیمات کامل صندلی‌ها و حتی سیستم صوتی را در اختیار بگیریم. البته برای تمامی این موارد کلید جداگانه هم در نظر گرفته شده اما نکته اینجاست که میشود تبلت مذکور را از جایش خارج کرد تا حتی وقتی لم دادیم همه چیز تحت سلطه ما باشد.
پشت فرمان هم جاذبه‌های پرشماری به چشم میخورند. اصلا فکر میکنم چالش اصلی مالکین سری 7 این است که نمیتوانند بین استخدام راننده شخصی یا لذت بردن از رانندگی با ماشین یکی را انتخاب کنند. بخصوص که سیستم‌های کمکی فراوانی نظیر سامانه پارک خودکار، تابلوخوان، کروزکنترل هوشمند تطبیق‌پذیر، رادارهای تشخیص خطوط، عابرین پیاده و نقاط‌کور اینجا حاضر و آماده هستند تا رانندگی با سختی خاصی همراه نباشد. در شب نیز چراغهای لیزری دید بسیار خوبی در اختیارمان قرار میدهند.
خوشبختانه برخلاف برخی از محصولات لوکس امروزی، کلیدهای فیزیکی همچنان نقش پررنگی داخل 730 Li ایفا میکنند و این مهم جلوی حواس‌پرتی راننده را خواهد گرفت؛ هرچند اگر هم حواستان پرت شد پکیج کاملی از آپشن‌های ایمنی از قبیل ترمز اضطراری هوشمند و سامانه پیشگیری از تصادفات، سیستم اخطار خواب‌آلودگی راننده، غربیلک هوشمند مجهز به ویبراتور و مواردی از این دست اجازه نمیدهند به این راحتی‌ها به خود و دیگران آسیب برسانید. با تمامی این صحبت‌ها اگر خدای نکرده اتفاقی افتاد ایربگ‌های کامل در سراسر ماشین و شاسی مستحکم تقویت شده با فیبرکربن از شما محافظت خواهند کرد.
سقف شیشه‌ای دوتکه سری 7 در روشنایی روز نور کافی را به داخل اتاق هدایت میکند و با غروب خورشید سیستم Sky Lounge ب‌ام‌و با 15هزار لامپ LED یک شب رویایی برایتان می‌سازد. کیفیت کلیدها هم عالی است و چرم مرغوب کار شده در ترکیب با چوب و قطعات آلومینیومی جلوه بسیار زیبایی به کابین بخشیده‌اند. حتی کیفیت پلاستیک‌های استفاده شده از چرم برخی ماشین‌های به اصطلاح لوکس چینی سرتر است! البته فرم کلی داشبورد تا حد زیادی به محصولات قدیمی‌تر ب‌ام‌و شباهت دارد که شاید به مزاج افراد تنوع‌طلب خوش نیاید اما این سبک طراحی بیانگر اصالت خانوادگی باواریایی‌هاست.
تازه با کمی دقت متوجه خواهید شد که علیرغم تشابهات ظاهری، پیشرفت خوبی در ریزه‌کاری‌ها حاصل شده و جلوه مدرن‌تری از دنیای ب‌ام‌و پیش رویمان قرار دارد. نکته قابل تامل اینکه تیم طراحی زیبایی را فدای راحتی نکرده‌اند و تمامی قطعات جذاب داخلی از بالاترین سطح ارگونومی بهره میبرند. مثلاً اهرم تعویض دنده همزمان که شبیه به یک اثر هنری است به خوبی در دست جای میگیرد و کار با آن حس جالبی دارد. کلاستر دیجیتال ماشین و تنظیمات نمایشگر مرکزی نیز گرافیک زیبایی دارند و همزمان کاملاً خوانا و کاربردی به نظر میرسند. تازه سیستم HUD برای نمایش بهتر اطلاعات پیش رویمان قرار گرفته تا صندلی راننده بیش از پیش شبیه کاکپیت هواپیما شود.
جالب است که برای این خودرو لوکس مسائل اکونومیک هم مطرح بوده و از این رو سیستم بازیابی انرژی حاصل از ترمز، سامانه استارت/استاپ و حالت رانندگی ECO PRO روی ماشین کار شده‌اند. هرچند تا وقتی مودهای دیگر یعنی COMFORT، SPORT و ADAPTIVE (تطبیق پذیر) وجود دارند بعید میدانم یک بیمر سوار واقعی به سراغ حالت اکو برود!
برای سیستم صوتی هم خبرهای خوبی برایتان دارم. حتی نسخه‌های عادی بی‌ام‌و 730 Li از پکیج حرفه‌ای Harman Kardon با 16 بلندگو و قدرت خروجی 600 وات استفاده میکنند که در نوع خودش رویایی است؛ ولی اگر حتی چنین هیولایی شما را راضی نمیکند میتوانید سیستم 1400 واتی Bowers & Wilkins را انتخاب کنید تا گوش‌هایتان زبان باز کنند و از شما تشکر نمایند!
لیست امکانات ماشین به قدری پر و پیمان است که فرصتی برای صحبت از آپشن‌های عادی باقی نمی‌ماند. در واقع گزینه‌هایی مثل درب صندوق برقی هوشمند مجهز به سنسور پا، ترمز پارک برقی با اتوهلد، دوربین 360 درجه و مواردی از این دست که برای خودروهای نیمه‌لوکس مایه افتخار هستند اینجا امکاناتی پیش پا افتاده به حساب می‌آیند که اصلاً به سراغشان نمی‌رویم، زیرا چیزهای مهم‌تری برای صحبت داریم. مثلاً سویچ جذاب سری 7 جدا از قابلیت استارت انجین و فعال‌سازی سیستم تهویه، برخی اطلاعات ضروری مثل میزان سوخت باقی‌مانده را هم به ما نشان میدهد. مهم‌تر اینکه میشود بوسیله همین ریموت ماشین را از راه دور به جلو یا عقب هدایت کرد که برای پارک ماشین در مکان‌های تنگ بسیار کاربردی است.
یک سری امکانات خاص هم وجود دارند که شاید خیلی ضروری نباشند اما برای اثبات اینکه با خودرو متفاوتی طرف هستیم روی ماشین سوار شده‌اند. مثلاً سامانه GESTURE CONTROL حرکت دست را آنالیز میکند تا بدون لمس هیچ دکمه‌ای و صرفاً با چرخش انگشتان در هوا بتوانیم با سیستم صوتی کار کنیم و سامانه پخش رایحه ب‌ام‌و شامه سرنشینان را نوازش میدهد.
مشخصات فنی ب ام و 730 Li
فکر میکنم اکثر شما با قانون عجیب و غریب منع واردات خودرو با موتور حجیم‌تر از 2.5 لیتر آشنایی دارید. تصمیم عجیبی که دلیلش هرگز برای کسی مشخص نشد. انگار در آن دوره مسئولان نمیدانستند خودرو لوکسی همچون بی‌ام‌و i8 با موتور 3 سیلندر هم وجود دارد و یا آلایندگی وانت زامیاد 2.4 لیتری به مراتب بیشتر از تویوتا آریون 3.5 لیتری است! در هر صورت علت هر چه که بود جلوی واردات سدان‌های بزرگ و قدرتمند را گرفت و در این برهوت خودرویی، ب‌ام‌و سری 7 توانست به لطف وجود نسخه دولیتری یکه‌تاز سدان‌های لوکس تشریفاتی کشور شود.
حالا حتماً سوال اول شما این است که چنین موتور کوچکی برای جثه درشت و سنگین 730 Li کافی خواهد بود؟ پاسخی هم آری است و هم خیر! در واقع 730 Li برخلاف برادران 6 و 8 سیلندرش شتاب خیره‌کننده‌ای ندارد و پشت فرمان همیشه باید حواسمان به رقبایی نظیر پورشه پانامرا توربو و مرسدس بنز S500 باشد. اما این را هم بدانید که به هیچ عنوان با خودرو کسل‌کننده‌ای مواجه نیستیم. تکنولوژی‌های پیشرفته باواریایی‌ها از جمله پرخوران توربو (از نوع Twin Scroll) با بوست نسبتاً بالا و سیستم تزریق مستقیم سوخت GDI باعث شده پیشرانه‌‌ای که از نظر حجم با سراتو سایپا برابری میکند چیزی در حدود 258 اسب‌بخار قدرت (از دور موتور 5000 الی 6500) و 400 نیوتن‌متر گشتاور (از دور موتو 1550 الی 4400) تولید نماید؛ این یعنی میتوانیم برای رقابت با پورشه پانامرا 6 سیلندر امیدوار باشیم و حریفان پرادعایی نظیر لکسوس GS و کیا کادنزا را پشت سر بگذاریم.
شتاب صفر تا صد رسمی 6.3 ثانیه اعلام شده اما با توجه به ارتفاع تهران از سطح دریا، کیفیت پایین سوخت و گرمای هوا در روز تست، نتوانستیم به شتابی بهتر از 7 ثانیه دست یابیم؛ هرچند همین عدد هم با توجه به جثه ماشین و حجم کوچک پیشرانه عالی است. در این بین باید به عملکرد بی‌نقص گیربکس 8 سرعته ZF نیز اشاره کنیم چراکه این مجموعه اجازه نمیدهد اسب‌های تولیدی در مسیر انتقال از موتور به چرخ‌های عقب تلف شوند. نکته دیگر استفاده سخاوتمندانه از آلومینیوم و فیبرکربن است که باعث شده اتاق G12 علیرغم افزایش امکانات نسبت به نسل قبلی خود، حدود یکصد کیلوگرم سبک‌تر شود و وزنش را زیر 1.8 تن نگاه دارد. راستی جلوپنجره ماشین هم از نوع فعال است، یعنی در هنگام نیاز پیشرانه تغییر حالت میدهد تا هوای بیشتری به انجین برسد و در شرایط عادی روی بهبود ایرودینامیک تاکید میکند.
مصرف سوخت نیز 6.2 لیتر در هر صد کیلومتر (برای رانندگی در شرایط ترکیبی) عنوان شده که فقط 0.5 لیتر با خودرو اقتصادی همچون تویوتا کمری هیبریدی تفاوت دارد. البته در عمل مصرف سوخت بسیار بیشتر از این حرف‌ها خواهد شد، بخصوص که محال است پشت فرمان ب‌ام‌و جوگیر نشویم و پدال گاز را تا انتها نفشاریم! ولی باز هم میزان اشتهای ماشین به نسبت جثه بزرگش مناسب است. حداکثر سرعت هم مشابه سایر محصولات قدرتمند آلمانی روی عدد 250 کیلومتر بر ساعت محدود شده که البته نیازی به بیشتر از این نداریم. تنها مسئله این است که پیشرانه 730 Li حساسیت زیادی به شرایط نگهداری و کیفیت سوخت دارد و با توجه به نایاب شدن بنزین سوپر در کشور و تقلبی بودن اکثر مکمل‌ها، این نکته میتواند دردسرساز شود.
سیستم تعلیق برای هر چرخ به شکل مستقل عمل میکند و به کمک مخازن نیتروژنی و سیستم هوشمند، میزان ارتفاع و سطح نرمی سواری تنظیم می‌گردد تا بالانس خوبی میان راحتی و پایداری ایجاد گردد. ترمزها نیز دیسکی فولادی، از نوع خنک‌شونده و مجهز به لیست کاملی از امکانات تکمیلی (از قبیل کنترل ترمز در پیچ، ترمز کمکی، کنترل کشش و پایداری هوشمند و..) هستند تا برای مهار ماشین با مشکل مواجه نشویم.
تجربه رانندگی با ب ام و 730 Li
رانندگی با سری 7 حس و حال عجیبی دارد. از یک طرف چیدمان سنتی و اصیل ب‌ام‌و فضای آشنایی را پیش رویم قرار داده و از طرف دیگر با ابعاد کشیده این غول 5.2 متری غریبگی میکنم! البته پس از اندکی رانندگی متوجه شدم کنترل 730 Li آنقدرها هم دشوار نیست. در واقع به لطف وجود دوربین 360 درجه، سنسورها و رادارهای پیرامونی و شعاع گردش بسیار خوبی که به لطف فرمان‌پذیری چرخ‌های عقب حاصل شده، میشود به سادگی از پس کنترل ماشین برآمد. فقط فاصله محوری ۳۲۱۰ میلی‌متری، زاویه شکست را کاهش داده و در نتیجه باید حواسم به گیر نکردن کف ماشین به رمپ‌ها و سرعت‌گیرهای غیراستاندارد باشد.
ارگونومی هم عالی است و علیرغم وجود آپشن‌های بسیار زیاد به هیچ عنوان سردرگم نخواهید شد. کابین ایزوله سکوت خوبی بر فضا حاکم ساخته و با فشردن پدال گاز هم غرش گوشنوازی به گوش میرسد که همزمان با شتاب‌گیری عالی، حس قدرت و سرزندگی را به دنبال دارد. در حقیقت 730 Li با همین موتور کوچکش سدان سریعی به حساب می‌آید و اگر او را به جدال نابرابری دعوت نکنید هرگز نا امیدتان نخواهد کرد. گشتاور خطی از دورهای پایین در اختیار قرار دارد و عملکرد سریع و هوشمندانه گیربکس 8 سرعته اجازه نمیدهد دلمان برای جعبه‌دنده‌های منوال تنگ شود.
همزمان که مشغول لذت از رانندگی هستم سایر سرنشینان نیز در اوج آرامش به سر میبرند. اصلا هرچه از سواری خشک ب‌ام‌و با لاستیک‌های فاق‌کوتاه ران‌فلت در خاطر داشتید دور بریزید؛ اینجا سیستم تعلیق تطبیق‌پذیر بادی ضربات را به بهترین شکل در خودش هضم میکند و کیفیت سواری نزدیک به یک مرسدس لوکس (حالا نه دقیقاً به آن خوبی) به شما ارائه میدهد. تازه به لطف سبک‌سازی شاسی، تعلیق و چرخ‌های عقب فعال و تقسیم وزن مناسب، هندلینگ ماشین هم در سطح بالایی قرار دارد و این یعنی میتوانیم در اوج رفاه و آسایش به پیچ‌های تند حمله کنیم. در واقع پاشنه آشیل اکثر سدان‌های لوکس طویل همین فرمان‌پذیری است که ب‌ام‌و مشکل را حل کرده و پایداری فراتر از انتظار در اختیار قرار میدهد.
انتخاب مودهای رانندگی هم تغییرات محسوسی در خودرو ایجاد میکنند. در واقع برخلاف ماشین‌های میان رده و اقتصادی که فقط میزان سفتی فرمان یا زمان تعویض دنده قابل انتخاب است اینجا با تغییر حالت رانندگی دقت فرمان، حساسیت پدال گاز، رفتار تعلیق و گیربکس همگی تغییر میکنند. پدال ترمز نیز واکنش‌های به موقع و سریعی دارد و عملکرد مناسب ترمزهای عقب در کنار واکنش منطقی سیستم تعلیق باعث شده در ترمزگیری‌ها دماغه ماشین دایو نکند.
نتیجه گیری پایانی
درست است که هنوز هم اکثر میلیاردرها و سیاسیون مرسدس بنز S کلاس را به عنوان خودرو تشریفاتی خود برمی‌گزینند، اما این دلیل نمی‌شود که شایستگی‌های بی‌شمار میهمان امروزمان را زیر سوال ببریم. بی‌ام‌و 730 Li در تمامی پارامترها عالی ظاهر شده؛ هم راحت و جادار است و هم لذت رانندگی بالایی به شما هدیه میکند. همزمان که زیبا و باوقار به چشم می‌آید میتواند وحشی و سرکش نیز باشد و از لحاظ سطح امکانات نیز جای حرف و حدیثی باقی نمیگذارد. حتی اگر شتاب زیر ۷ ثانیه‌ای نسخه 4 سیلندر شما را راضی نکرده باید به یادتان بیاورم که ب‌ام‌و در این خصوص تقصیری نداشته و خودمان جلوی واردات نسخه‌های قوی‌ترش را گرفتیم!
شاید تنها مشکل این محصول در بحث پیچیدگی‌های فنی و هزینه بالای تعمیرات و نگهداری خلاصه شود که البته مختص 730 نیست و تمامی ماشین‌های توربو GDI کم و بیش با آن دست و پنجه نرم میکنند. تازه ب‌ام‌و بدلیل حضور طولانی‌تر در بازار و گستردگی بیشتر مراکز خدماتی از حیث شرایط نگهداری در کشورمان وضعیت بهتری در قیاس با اکثر رقبایش دارد. البته باید این واقعیت را هم در نظر داشت که با از سرگیری واردات و حضور رقبای قوی‌تر و جدیدتر احتمالاً جایگاه این محصول به شدت متزلزل خواهد شد و با افت قیمت زیادی روبرو می‌گردد.
تهیه و تنظیم: واحد محتوا اتو24